Şair Yazar Mehmet Baş araştırdı, fotoğrafları buldu ve paylaştı…
Fransa kültür bakanlığının internet sitesinde Albert Gabriel”in Türkiye’de çektiği beş bin fotoğraf yayınlanmış. Bizde buradan Niğde fotoğraflarını seçerek siz kıymetli hemşerilerimize sunmak istedik.
Kısaca Albert Gabriel”den ve Niğde ilişkisinden bahsetmek istiyorum.
Gabriel, Anadolu Türk mimari eserlerini Batı’da tanıtan Fransız mimar ve sanat tarihçisidir. “Niğde Türk Anıtları “isimli eseri Niğde’yle ilgili önemli bir çalışma olup Niğde’yle ilgili alanında ilk yapılan çalışmalardan birisidir.
Albert Gabriel , 1923 sonrasında Türk sanatı ile ilgilenmiş ve Arap İslam kültürü içinde görülen Türk sanatını dünyaya doğru anlamda ilk defa tanıtmıştır. Türkiye’yi ikinci vatanı saymıştır. Türk mimarisiyle de ilgilenmiştir ve bu konuda birçok yazı kaleme almıştır. Bunların yanı sıra Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın şiirlerini Fransızcaya çevirmiştir.
2 Ağustos 1883’te Haute Marne ilinin Cerizières kasabasında tanınmış bir mimar babanın oğlu olarak dünyaya gelen Albert Gabriel (1883-1972), parlak kariyerine karşın kendi ülkesi Fransa’da bile unutulmaya yüz tutmuş bir isimdir. Collège de France’da hocalık yapan, aynı zamanda Güzel Sanatlar Akademisi üyesi olan Gabriel, genelde İslam arkeolojisi üzerine olan uzmanlığıyla bilinmektedir. Çalışma hayatının önemli bir kısmını ülkemize ayıran Gabriel, 1926-1930 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi kürsüsünün başına geçmiş ve adı daha sonra Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü olacak İstanbul Fransız Arkeoloji Enstitüsünü kurmuştur. 1930-40 arasında Anadolu ve İstanbul’daki önemli tarihi yapılar hakkında monografiler hazırlamıştır. 1908-1959 yılları arasında ülkemize kırkın üzerinde seyahat düzenleyen Gabriel, devletimizin isteği üzerine 1925’ten 1960’lara dek tarihi yapıların araştırılması, korunması ve restorasyonu üzerine pek çok çalışma yapıp raporlar hazırlamıştır. Zamanla genç Türkiye Cumhuriyeti ile Fransa arasında entelektüel bir köprü oluşturan ve pek çok Türk araştırmacıların Fransa’da eğitim görmelerini sağlayan Gabriel, İstanbul’da sayısız konferans vermiş ve yazılar yayımlamıştır. İstanbul’un ilk nazım planının hazırlayıcısı olan Henri Prost, Gabriel’i “Fransa’nın Türkiye’deki gerçek büyükelçisi” olarak tanımlamıştır. Aralık 1972’de Bar-sur-Aube’da hayata gözlerini yumduğunda cenazesine katılan tek resmi temsilci Türkiye’nin Paris büyükelçisi olmuştur.
Fotoğrafların Kaynağı: https://www.pop.culture.gouv.fr/search/list?auteur=%5B%22Gabriel%2C%20Albert%20%281863-1972%29%22%5D&mainSearch=%22ni%C4%9Fde%22
Mehmet BAŞ
