Osmanlı Belgelerinde Bor İlçesi Sergisi

Bor Belediyesi sıradışı kültür etkinliklerine devam ediyor. Geçtiğimiz haftalarda Prof.Dr. İlter Uzel’in sunumu ile gerçekleştirilen “Geçmişten Günümüze Bor” konferansı büyük ilgi görmüştü. Bor İlçenin tarihi ve kültürüne katkıda bulunan Bor Belediyesi bugün de “Osmanlı Belgelerinde Bor” isimli bir sergi açtı.

BOR BELEDİYESİNDEN ÇOK KONUŞULACAK BİR KÜLTÜR ETKİNLİĞİ DAHA Bor Belediyesi Kültür ve Sanat birimi tarafından yapılan uzun araştırma ve taramalar sonucunda çoğunluğu Devlet Arşivleri olmak üzere temin edilen belgeler derlenerek açılan sergi, Bor ilçesi hakkında çok ilginç veriler içeriyor.

Osmanlı Devleti döneminde Bor İlçesi ile ilgili yapılan yazışmalar, telgraflar, Osmanlı Padişahları tarafından bizzat el yazıları ile yazılan fermanları da içeren mühürlü, imzalı belgeler sergilendi.

EKONOMİ VE ETKİNLİĞİ ZİRVEDE BİR İLÇEYMİŞ Bor tarih ve kültürüne ışık tutacak çok farklı konuları içeren belgeler arasında; Bor’da bulunan Pekmez Toprağından vergi alınarak alınan vergilerden Telgrafhane açılması, Borlu Şeyh Ahmed Kuddusi Efendi’nin kasidesinin basılmasının karar verildiği bunu bizzat Sultan Mahmut’un kendi el yazısı ile bildirmesi, Niğde Bor arasına tramvay yapımı projeleri, Osmanlının barut ihtiyacının çok büyük bölümünün karşılandığı Bor Baruthanesi ile ilgili yazışmalar, Orduya malzeme sağlayan Borlu sanatkarlar ile ilgili yazılar.

Askeri kışla, tabiat afetleri karşısında alınacak tedbirlerin yazışmaları, Bor İlçesinde üretilen el sanatları ile ilgili meslekler, eğitim, asayiş, elektrik santrali, Celali isyanları, muhacirler, Bor’da kurulan vakıfların gelir ve giderleri ile demirbaş kayıtları, Değirmenlerin su kaynakları, Bor’da görevlendirilen kaymakam, imam, papaz ve kahyalar ile ilgili yazışmalar... bulunuyor.

1800 YILINDAN BERİ BİR YERE BAĞLI OLMAYI KABUL EDEMEMİŞ BİR KAZA! Yine ilginç belgeler arasında 1800 yıllarda, Osmanlı Döneminde Bor İlçesi nüfus ve ticaret konusunda o kadar gelişiyor ki, halkın iş ve işlemlerinin kolaylaştırılması için Konya vilayetine bağlanmaksızın müstakil kaymakamlık talep ediliyor.

AZ KALSIN İSMİ “NURİOSMANİYE” OLACAKMIŞ 1893 yılında Bor Kazasının adının “Nuriosmaniye” olarak değiştirilmesi için Konya vilayetinden teklif yazısı geliyor. Ancak halkın isteği ve kolay söylenme gerekçesi ile kabul edilmiyor.

1916’da NİĞDE-BOR ARASINA ELEKTRİKLİ TRANVAY DÜŞÜNÜLMÜŞ 1916 Mayıs ayı tarihli bir başka belgede Bor kazasından geçen çaydan elektrik üretilerek sanayihane kurulması, Bor’un elektrik ile aydınlatılması ve Bor-Niğde arasında elektrik ile çalışan tramvay hattı yapılabileceği ile ilgili Niğde Mutasarrıfı’nın yazışmaları bulunuyor.

Sergilenen ve sergilenemeyen onlarca belgenin geleceğe ışık tutması, Bor tarih ve kültürüne katkı amacıyla Bor Belediyesi tarafından kitap haline dönüştürülecek.

Sergideki belgelerden de anlaşılacağı gibi, Bor İlçesi Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde nüfus, ticaret, sanat ve devlete verdiği katkı olarak zirvede bulunmuş.

“UZUN ÇALIŞMALARLA ARŞİVLERE ULAŞIP BORLULARA SUNDUK” Bor Belediye Başkanı Sıtkı Erat, sergi ile yaptığı bir açıklamasında; “Osmanlı belgelerinde Bor, isimli bir proje olarak yaşadığımız Kadim Şehrimiz Bor’un tanıtılması, günümüze ışık tutması amaçlanmış ve tarih sürecinde çeşitli medeniyet ve olaylara konu olan Bor Şehrimizin tarihsel ve kültürel değerleri, yaklaşık iki yılı aşkın süredir uzun araştırma ve çabalar sonucu Belediyemizce Osmanlı arşivlerine ulaşılıp, belgelendirilerek Bor ve Borlulara sunmayı amaçladık, buradan herkese sesleniyorum!

Bor Üstün Park’ta gerçekleştirilen “ Osmanlı Belgelerinde Bor “ isimli sergi açılışına yoğun ilgi oldu. Sergi açılışına, Bor Kaymakamı Bekir Sıtkı Dağ, Bor Belediye Başkanı Sıtkı Erat, Bor İlçe Emniyet Müdürü Adil Öztırak, Kemerhisar Belediye Başkanı Beytullah Kirazcı, Bahçeli Belediye Başkanı Zafer Tokgöz, Bor Protokolü, İl Genel Meclisi Üyeleri, Bor Belediyesi Meclis Üyeleri, Kurum ve Daire Amirleri, Siyasi Parti Başkan ve Yönetim Üyeleri, Sivil Toplum Örgütü Başkan ve Yönetim Üyeleri, Esnaf Odaları Başkan ve Yönetim Üyeleri, muhtarlar ve vatandaşlar bulundu.

“TARİH BİLİNCİNDE OLMAYANLAR O ŞEHRİ YALNIZCA TÜKETİR” Yaşadıkları şehrin tarihini bilmeyenler, şehri yaşanır mekan kılmak için tarih gerekliliğinin bilincinde olmayanlar, o şehri yalnızca tüketeceklerdir.

Memleket sevdalısı olarak, daha yeni bir projeyi de bitirmekte olduğumuz bu günlerde, gözlerimi açtığım, büyüdüğüm, kültürüyle yoğrulduğum, gönül verdiğim Bor’a baktığımda, bu sözü doğrulayan pek çok kanıt görmek, bana üzülmekten daha çok derin güzel duygular yaşatıyor. Çaresizliklerin getirdiği, boş vermişliklere getirilmeyecek çalışmalar, ruhumuzda onarılmayan yaralar açmakta. Bor avuçlarımızın içinden kayıp giderken güzel bir şeyler yapmanın mutluluğu sarıyor her yanımı…

Yakın tarihin bilinmesi gerektiğine de vurgu yapan Başkan Erat, “İnsanlık tarihini ve Türkiye’nin yakın tarihini okuyup ve iyi öğrenmek gerekir. Eğer tarihinizi bilmezseniz ne siyaset yapabilirsiniz ne de geleceğinizi tayin edebilirsiniz. Tarihini bilmeyen insan hiç bir şey yapamaz. Bu anlamda çok okumalı, iyi araştırmalı, gerçek doğru bilgilerle donanmalı. Tüm emeği geçenlere, katılımcılar ve hemşerilerimize ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Büyük ilgi gören “Osmanlı Belgelerinde Bor“ isimli kültürel etkinliğimiz ileri ki günlerde tekrar sergilenecektir. Ayrıca bu belgeler belediyemiz kültürel çalışmaları kapsamında gelecek kuşaklara aktarmak üzere Bor Tarihine ışık tutan tarihi bir özel kitap olarak yayınlamayı düşünüyoruz. Hayırlı ve uğurlu olsun” ifadelerinde bulundu.