Türkiye; jeopolitik ve jeostratejik konumu nedeniyle sorunlu Balkanlar, Kafkasya, Ortadoğu üçgeni bölgenin ortasında bulunmakta, Avrupa-Atlantik ekseninde ve Orta Asya`ya gidiş güzergahında da anahtar ülkelerin başında gelmektedir.
Bölge; dünyanın en istikrarsız, geleceği belirsiz, çatışmaların yoğun, halkların tarihsel uzlaşmaz çelişkilerinin unutulamadığı bir coğrafya parçasıdır.
Bölge üzerinde; ABD-AB ve Rusya’nın çıkar çatışması ve güç ispat mücadelesi vardır.
Kıbrıs; bu bakımdan Doğu Akdeniz’de bir ada olarak stratejik konuma sahiptir. Tarih boyunca her devirde hakimiyet mücadeleleri içinde yer almış ve istilalara maruz kalmıştır.
M.Ö. 1450`de Mısır kralı III`üncü Tutmosis tarafından işgal edilir.
M.Ö. 1000 de; Fenikeliler Kıbrıs`ı ele geçirir.
M.Ö. 568 de; Kıbrıs yeniden Mısırlılar tarafından ele geçirilir.
M.Ö. 525 de; Mısır`la birlikte Kıbrıs adası Pers hakimiyetine girer.
M.Ö. 336 da; Makedonya kralı Büyük İskender`in egemenliği altına girer.
M.Ö. 295 de; Mısır`a hakim olan Ptolome Kıbrıs`ı istila eder.
M.Ö. 59 da; Romalıların eline geçer.
M.S. 395 de; Roma İmparatorluğunun doğu ve batı Roma olmak üzere ikiye ayrılmasından sonra Doğu Roma (Bizans) sınırları içinde kalır. Romalılar devrinde Kıbrıs`ta Hıristiyanlık yayılır. Bu devirde Doğu Roma İmparatorluğu içinde Rumca resmi dil haline getirildiğinden pek çok kavimin karışımından meydana gelen Kıbrıslılar da aslen Rum olmadıkları halde Rumca konuşmaya başlar. Kilise ile devlet arasında yakın bir ilişki öngören Bizans siyasi düzeni Kıbrıs`ın Hıristiyan halkının kilise önderliğinde birleşmesi ve kilise tarafından yönetilmesi yolunu açar. Kıbrıs`ta Ortodoks kilisesi ilk defa Bizans devrinde kurulur.
649 da; Müslümanlık ise adaya, girer. 7`nci yüzyıl ortalarından 10`uncu yüzyıl ortalarına kadar 24 kez Müslümanlar sefer yapar.
1191 yılına kadar; Bizans İmparatorluğu egemenliğinde kalır.
1191 de; İngiliz haçlılarından kral I`inci Richard (Aslan yürekli Richard) tarafından fethedilir Adadaki İngiliz hükümranlığı çok kısa sürer Richard, adayı Templer şövalyelerine satar.
1426 da; Mısır`ın Memlûk sultanlarından Baybars Kıbrıs`a asker sevk ederek Luzinyan kralı Janus`u yener, Mısır`a vergi vermek zorunda bırakır.
1489`da; son Luzinyan hükümdarı Katerin Kornaro ada’yı Venedik idaresine alır. Venedik idaresi 1571 yılında Türklerin adayı ele geçirmesine kadar devam eder.
1571`de, 60,000 şehide mal olan Kıbrıs Türklerin eline geçer.
1878 yılına kadar Türk egemenliği sürer. Bu tarihte Abdülhamid İngilizlerle yaptığı anlaşma gereği Kıbrıs’ı İngilizlere verir.
1914 yılına kadar adada İngiliz egemenliği sürer. Bu yılda ilhak eder.
İngiltere; Akdeniz egemenliği için Akdeniz`in iki çıkış kapısı olan Cebelitarık ve Süveyş`le birlikte yarımadalar ve adaları da üs olarak kullanır.
Türkiye; Lozan anlaşması ile adayı hukuken İngiltere`ye devretmek zorunda kalır.
İngiliz vatandaşlığını kabul etmeyen 30.000 Türk Türkiye`ye göç eder.
Yunanistan; ada üzerinde hak iddia etmeye başlar. 1954 yılında BM gündemine getirir.
İngiltere, Yunanistan ve Türkiye sonunda taraflar adaya bağımsızlık vermeye razı olur.
Türkiye-Yunanistan, İngiltere ile Türk ve Rum toplumları liderleri tarafından 23 Şubat 1959`da üç temel antlaşma imzalanır.
1960-1963 arası bağımsız Kıbrıs cumhuriyeti dönemidir.
Türklere yönelik, tarihe Kanlı Noel olarak geçen 21 Aralık 1963 Rum saldırıları başlar.
Türkleri imha etmek üzere EOKA Akritas planını yürürlüğe koyar. Türk toplumuna saldırılar sonucu 146 kişi şehit edilir, 648 kişi yaralanır ve 103 Türk köyü yakılıp yıkılır.
Kıbrıs`ta Rumların Türklere saldırıları devam etmesi üzerine, 27 Mart`ta BM Barış Gücü göreve başlar. Barış Gücü adadaki Rum saldırılarını durduramaz.
1965 dan sonra Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan ikili görüşmelerin konusu olur.
Yunanistan`da 21 Nisan 1967, Albay Papadopulos liderliğinde askeri bir darbe yapılır.
15 Kasım 1967 günü, Kıbrıs Rumları ve Rum Milli Muhafız kuvvetleri, Türklerin toplu olarak bulunduğu Boğaziçi ve Geçitkale köylerine karşı harekete geçer
15 Temmuz 1974 da Nikos Sampson, Rum Milli Muhafız teşkilatı ile darbe yapar. Kıbrıs Elen Cumhuriyeti`ni ilan eder. Enosis, yani adanın fiilen Yunanistan`a ilhakı kararı alınır.
Türkiye, Garanti Antlaşmasının 4. maddesinin verdiği yetkiye dayanarak, İngiltere ile beraber Kıbrıs`a müdahale etmeye karar verir. İngiltere müdahaleye yanaşmaz.
20 Temmuz 1974 Türk Silahlı Kuvvetleri, Girne bölgesinden Kıbrıs`a ayak basar.
14 Ağustos da 2`nci Kıbrıs Harekatına başlar, 2 gün içinde Türk Silahlı Kuvvetleri Magosa-Lefkoşe-Lefke-Kokkina çizgisine ulaşarak adanın % 38`ini ele geçirir.
28 Aralık 1967 tarihinde kurulan Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi'nin meclisi 13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin oy birliği ile kurulduğunu ilan eder.
Kıbrıs Türk Federe Devleti Meclisi, 15 Kasım 1983'de oy birliği ile aldığı bir kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan eder.
Kıbrıs davası için mücadele eden şehitleri, gazileri, kahramanları minnetle anıyorum.
