Öğretim yılının tam da ortasında, ‘dünyanın neresinde kıyafet yönetmeliği değişir’ mi diye sakın kafa yormayın, çünkü böylesi bir “reform’a şahit olmazsınız!
Başbakan Muhteşem Yüzyıl’la, gündemi değiştirir de bakanları ondan aşağı kalır mı?
Şimdi yine, eğitimin onca sorununu unutup, kılık kıyafeti konuşacağız.
Zaten istenen de bu değil mi?
Ama en komiği, kıyafete özgürlük getiriyoruz diye çıkartılan yönetmelikte, sınırlamaların, özgürlük getiren maddelerden çok daha fazla olması.
Peki iddia edildiği gibi serbest kıyafet eğitime özgürlük getirir mi?
Öğrenciler için serbest olan öğretmenler için de serbest olacak mı?
Çok daha önemlisi, önlüğü, formayı, tek tip kıyafeti zorunlu kılan gerekçeler ortadan kalktı mı?
Örneğin, artık zengin fakir ayrımı sona erdi mi? Herkes istediği kıyafeti alabilecek ekonomik güce sahip mi? İsterseniz gelin önce sınırlamalardan başlayarak yönetmeliğe bir göz atalım, ondan sonra da yaratacağı etkileri hep birlikte irdeleyelim.
Sınırlamalar
Yönetmeliğe göre, ilkokul, ortaokul ve liselerde kılık ve kıyafet serbest ama:
- Öğrenciler; öğrenim gördükleri okulun arması ve rozeti dışında nişan, arma, sembol, rozet ve benzeri takılar takamaz,
- İnsan sağlığını olumsuz yönde etkileyen ve mevsim şartlarına uygun olmayan kıyafetler giyemez,
- Yırtık veya delikli kıyafetler ile şeffaf kıyafetler giyemez,
- Vücut hatlarını belli eden şort, tayt gibi kıyafetler ile diz üstü etek, derin yırtmaçlı etek, kısa pantolon, kolsuz tişört ve kolsuz gömlek giyemez,
- Siyasi sembol içeren simge, şekil ve yazıların yer aldığı fular, bere, şapka, çanta ve benzeri materyalleri kullanamaz ve giysileri giyemez,
- Okul içinde baş açık, saçlar temiz ve boyasız olarak bulunur, makyaj yapamaz, bıyık ve sakal bırakamaz.
Nasıl giyinecekler?
- Okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise öğrencileri, yaş grubu özelliklerine uygun, temiz ve düzenli bir kıyafet giyer.
- Öğrenciler, öğrenim gördükleri programın özelliğine göre atölye, işlik ve laboratuarlarda önlük veya tulum, işyerlerinde ise yapılan işin özelliğine uygun kıyafet giyer.
- Öğrenciler, beden eğitimi ve spor derslerinde eşofman, diğer spor etkinliklerinde ise etkinliğin özelliğine uygun kıyafet giyer. Ancak öğrenciler tek tip eşofman veya spor kıyafeti giymeye zorlanamaz.
- Kız öğrenciler, imam-hatip ortaokul ve liseleri ile çok programlı liselerin imam-hatip programlarında tüm derslerde, ortaokul ve liselerde ise seçmeli Kur’an-ı Kerim derslerinde başlarını örtebilir.
- Sağlık özrü bulunan ve bu durumu belgelendiren öğrencilerin özürlerinin gerektirdiği şekilde giyinmelerine izin verilir.
- Özel gün, hafta ve kutlamalarda ders içi ve ders dışı faaliyetlerde kullanılmak üzere veliye mali yük getirecek özel kıyafet aldırılamaz.
Geçiş hükümleri
- Yürürlükten kaldırılan hükümlerin uygulanmasına 2012-2013 öğretim yılı sonuna kadar devam edilir.
- Öğrenciler, 2012-2013 ve daha önceki öğretim yılları için okul yönetimlerince belirlenen önlük veya okul üniformalarını 2013-2014 öğretim yılında giyebilir.
Dayatma yok ama!
Yeni yönetmelik her ne kadar öğrenciye “özgürlük“ getiriyor olsa da, veli inisiyatifi de hepten yok sayılmıyor:
“Öğrenciler, okul, sınıf ve şubelerde tek tip kıyafet giymeye zorlanamaz. Ancak, velilerin en az yüzde 60’ının muvafakatiyle, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel kurumlara ait okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde 4’üncü maddede yer alan sınırlamalara uyulmak kaydıyla, okul yönetimlerince okul kıyafeti belirlenebilir...”
Peki bu madde devlet okulları için geçerli olmayacak mı?
Özel okullara tanınan bu inisiyatif, devlet okullarına neden sağlanmıyor?..
Dünyadaki uygulamalar?
Dünyanın dört bir yanında serbest kıyafet uygulaması da var üniforma diye nitelendirilen formalar da. Ve istisnasız en iyi diye bilinen okulların pek çoğunda forma söz konusu. Çünkü eğitim bir anlamda disiplin demektir, kıyafet de onun tamamlayanıdır.
Türkiye’deki uygulamalarını da göreceğiz, en popüler okullar formadan yana karar alırlarsa hiç şaşırmamak gerekir.
Örneğin yabancı okullar, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da forma giymeye devam ederlerse özgür olmayacaklar mı?
Kravat ne olacak?
Ve bu süreçte en önemli sembollerden birisi olan kravat ne olacak? Görünen o ki kravatın da sonu geldi!..
Eğitimde kıyafeti tartışmaktan içeriğine bir türlü geçemedik. Dün türban tartışılıyordu, bugün önlük, kravat, forma. Ne dün, başlar örtüldü diye beyinler özgürlüğünü kaybetti, ne de bugün kıyafetler özgürleşti diye beyinler özgür olacak!
Sokakta herkes özgürce giyinebiliyor. Peki bu, özgürlük getirdi mi?..
Özetin özeti: Şekilciliğin ötesine ne zaman geçeceğiz?.