Niğde'de yolda yürürken veya bir hastanenin bekleme salonunda veya bir pazar yerinde yöresel ağızla konuşulan sözler kulağınıza çarpabilir. Her ne kadar şimdilerde insanlar yöresel unsurlardan arındırılmış bir ağızla konuşsalar da ben yine eski günlerden aklımda kalan bazı kelimeleri ve cümleleri paylaşayım dedim.
Bakalım bunlar ne imiş.
Carı gel ( hızlı ol)
Sidalandın mı?( tasalandın mı)
Halçamdan bi ağrı koptu ( kalçası ağrımak)
İpiy oldu ( bayağı zaman geçti)
Daylının dibini ye ( bir beddua)
Şoordanarı ( uzaktan gelmek)
Biseel gelecemiş ( akşama gelecek)
Bu zamanımız hayrolsun ( selamlama)
Essahmıdiyon( doğru mu söylüyon)
Mısmıl bişi deel ( pek düzgün değil)
Meymanatsız ( meymenetsiz)
Karaltısı kesilesice ( beddua)
Soykası çıkasıca( beddua)
Oş oş iti bi geziyon ( boş boş geziyon)
Hoşgişi geçiyon ( sağa sola bolkeseden dağıtıyon)
Vergidi ver ediyor ( boş boş konuşuyor)
Yağarı çıkmış ( çok kirlenmiş)
Buzalacı mı inek ( inek hamile mi)
Ürkünü değiştirmek ( hayvanı başka yere bağlamak)
Ürkünde oturmak ( güneş gören duvarın dibinde oturmak)
Gölüğün kuskununu berkitmek ( eşeğin semer kuşağını sağlamlaştırmak)
Duşgeldiye konuşma ( boş konuşma)
Karamet çalmak ( iftira atmak)
O deelcikten ( habetsizce)
Özüm bayıvermedi ( içimden gelmedi)
Uyuz illeti ( beddua)
Suyu ımıştır ( suyu biraz soğut)
Yazının yosması ( hakaret)
Bunalek tutmuş ( hayvanı böcek ısırması)
İlin iyisi olmaz itin dayısı olmaz ( dertlenme)
Sıltarıp durma ( sırıtma)
İlim ipliğim kurudu (canım sıkıldı)
Dalımı bir çinneyivir( sırtımı çiğne)
Zerreadar çocuğa mı gücün yitti ( küçük çocuğu mu dövdün)
Burnunu vırlıklayıp durma ( burnunu karıştırma)
Dalım gidişti ( sırtım kaşındı)
Şataflanıp duruyor ( kendini beğeniyor)
Deşirici gelmiş ( dilenci gelmiş)
Dölek dur ( düzgün dur)
İlearşı ( ele güne karşı)
Ağır seklem ol ( ciddi ol)
sıracalı ( hastalıklı)
Benek göndermedi ( taktığı takıyı geri getirmedi)
Madası bunaldı ( midesi bunaldı)
Mıdıh demiyor ( ilgilenmiyor)
Taşı içirince kafayın pekmezini akıtırım( taş atar kafanı yararım.)
Valla babalda kalın( vebalde kalın )
Sakalı boklunun sıpası ( azar)
Bubalı boynuna ( vebali sende)
Gapırcak ( fasülyenin kabuğu)
Horantası çok ( kalabalık)
Töremiyesice ( beddua)
Peşimin kürüsümüsün ( arkamda ne geziyon)
Benim lafımı mesmiye almıyor ( ciddiye almıyor)
Banadura ( domates)
Divle ( kavun)
Tuturuk gibi olmuş ( ekşi olmuş)
Besmelesiz ( gayri meşru doğan çocuk)
Gündüzleme ( piç)
Gıran giresice ( beddua)
Pek tavatırımış ( güzel)
Gonculus bastı ( al basması)
Gostahlı ( çalımlı)
Sekimek ( merdiven)
Şepe yağlatmak ( yufkaya yağ sürmek)
Kanıyaklı ( masum)
Ödüm sitti ( korktum)
Uyku semesi ( uyku sersemliği)
Ağzını sanırtıp durma ( boş boş bakınma)
Get şordan çaşarat ( yosma )
Keşşik gitmek ( imece)
Mehmet Baş