İslâm ve Batı dünyasınca saygı duyulan Prof. Dr. Muhammed Hamidullah, İslam tarihçisi Beluzuri’nin “Ensabü’l-Eşraf” adlı eserinden alıntı yaparak:
İslam tarihinde ilk şehit düşen Müslüman Türk kadını Sümeyye bint Hayattır. Bu Türk kadınının İslâm’a girişi ile Peygamberimizin İslâm’ı tebliğ ettiği 610’tarihine rastlamaktadır.[i]
Türklerin yoğun yaşadığı İran’ın Keşker şehrinde dünyaya gelen Sümeyye, İran Kisrası Nuşirevan tarafından kendisine ziyarete gelen Yemen Meliki Ebu'l Hayr'a cariye olarak hediye edilir. Ebu'l Hayr, Yemen'e dönerken Taif’de hastalanır. El-Haris bin Kalade isimli ünlü bir hekim tarafından tedavi edilir. Keşker'li Sümeyye'yi bu doktora cariye olarak hediye edilir.
Yasir, Yemen’lidir, Mekke’ye gelir ve Ebu Huzeyfe ibni Mugire’nin himayesine girer, onu Sümeyye adındaki cariyesi ile evlendirir ve sonrada onu âzad eder. Bu evlilikten Ammar ve Abdullah adında iki çocukları olur. Hz. Sümeyye İslâm’ı kabul ettiğinde artık çok yaşlıdır.
Ebu Cehil, Hz. Sümeyye’nin müslüman olmasından çok rahatsızdır ve; “Sen Muhammed’i çok seviyorsun, bundan derhal vazgeç !”dediğinde. O, tereddütsüz inancından bir adım geri atmaz. Ebu Cehil, Hz. Sümeyye’nin iki bacağını iki ayrı deveye bağlatıp zit yönlere çektirdi ve o İslam’ın ilk kadın şehidi olarak tarihteki yerini aldı.[ii]
Sümeyye (ra)’nın oğlu Ammar İbni Yasir (ra) Ebu Cehilin işkencelerinden kurtulunca Efendimizin huzuruna çıkar. Annesinin canice işkenceyle şehit edilmesine çok üzüldüğünü, artık bu işkencelere tahammülünün kalmadığını söyler. Hz. Muhammed (sav);“Sabır ya Ammar!. Allahım Yasir ailesinden hiç birini ateşle azap etme” diye dua eder.
Hz. Sümeyye (r.a) şehit edildikten bir müddet sonra Bedir savaşında Ebu Cehil öldürülünce, Peygamber (SAV) Hz. Ammar'a : "İşte Allah Teâlâ, kendi kulunu öldüren kimseyi katl ettirdi." Anneni öldüren kimseyi öldürttü." Buyurdular
Sümeyye’nin oğlu Ammar, ilerde Hz. Ali’yi en çok destekleyecek sahabelerden birisi olur ve 657 yılında Sıffin Savaşı’nda Muaviye ordusuna karşı savaşırken şehit olur.”(1)
Hz. Sümeyye’nin Türk olduğunu Prof. Dr. Zeki Velidi Togan, Prof. Dr. Abdülkadir Karahan ve Prof. Dr. Zekeriya Kitapçı da kesin olarak kabul etmektedirler.
Prof. Dr. Zekeriya Kitapcı’nın, “Hz. Peygamber’in Hadislerinde Türkler” ve Rahmetli Halûk Nurbaki’nin “İmanla Gelen İlim” isimli eserlerinde:
“14 asır evvel Kerbelâ’da dünya tarihinin en büyük trajedisi sergileniyordu. Ortalığı can korkusu ve dünya çıkarlarının tehdit ettiği bir muharrem ayının 9. günü, ufukta yedi atlı göründü. Yağız atlarının sırtındaki bu yedi Türk kahramanı, canlarını hiçe saymışlar ve Hz. Hüseyin Efendim iz’e gelmişlerdi. Allah aşkı ile yanan bu kahramanlar, peygamber torunlarına karşı yapılan tuzakları sezmişler ve Hz. Hüseyin Efendimizi Türkistan’a götürmeyi istemişlerdi.”
Hz. Hüseyin: “Size teşekkür ederim. Yardımınız bana değil, hasta oğlum Abidin’e sahip çıkın. Ben şehid olduğumda onu alıp götürün” buyurdu (Nurbâki, Anadolu Mucizesi)”
Hz. Hüseyin ellerini semaya kaldırarak: “Yarabbi, bu milletin 7 atlısına karşılık 7 Müslüman Türk devleti ver!” diye niyaz eder.
Nurbâki, “Bu kahramanlar Kerbelâdaki faciadan sonra Hz. Zeynel Abidin’i (R.A.) kaçırarak Ehl-i Beyt’in yok olmasına mâni oldular” der ve Hz. Hüseyin Efendimizin, “Bu milletin 7 atlısına karşılık 7 Müslüman Türk devleti ver” duasının, Osmanlı’nın yıkılmasından sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti ve SSCB’nin dağılmasıyla vücut bulan 6 Türk devleti, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Azerbaycan olarak Allah indinde kabul gördüğünü dile getirir.
Prof. A.Karahan; “Pamih” kelimesi Türkçe Pamuktur. Zira Türk kadınları arasında bu ismin yaygındır. Sümeyye hanım Türk asıllı ilk Müslüman sahabiye ve İslam’ın ilk şehid kadınıdır. Allah rahmet etsin. Amin.
[i] Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, trc. Mehmet Yazgan, Beyan Yay, İst, 2004.
[ii] Prof. Dr. Zekeriya Kitapçı, Türkler Nasıl Müslüman Oldu, s.10,11, Yedi Kubbe Yayınları, 2004, Konya
El Belazuri, “Ensabü’l-Eşraf”,Kahire, 1959, I, s. 489’den aktaran Zekeriya Kitapçı, Hz. Peygamber’in Hadislerinde Türk Varlığı(Selçuklular, Moğollar, Osmanlılar), İstanbul, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, t.y, s.55