Millî Eğitim Bakanlığınca, yeni eğitim öğretim döneminde her kademenin ilk sınıfında uygulanacak "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli" kapsamındaki yeni müfredat doğrultusunda hazırlanan "beceri örgüsü temelli" yeni ders kitaplarının yazım süreci tamamlandı. Yeni kitaplar, 9 Eylül'den itibaren sınıflarda olacak.
"Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli" kapsamında Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce 9 dersin müfredatı ile Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni, Temel Eğitim Genel Müdürlüğünce 10 dersin müfredatı, Din Öğretimi Genel Müdürlüğünce 7 dersin müfredatı 26 Nisan'da kamuoyunun görüş ve önerisine sunulmuş, ilgili komisyonlar gerekli tasnif ve değerlendirmeleri yaptıktan sonra yeni müfredat, Talim ve Terbiye Kurulunun onayından geçmişti.
Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in onayının ardından 26 dersin yeni müfredatı, 9 Eylül'de başlayacak 2024-2025 eğitim öğretim yılından itibaren okul öncesi (anasınıfı), ilkokul 1. sınıf, ortaokul 5. sınıf, ortaöğretim hazırlık ve 9. sınıflarda başlamak üzere kademeli şekilde uygulanacak. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli doğrultusunda hazırlanan yeni kitaplarda öğrenciyi zihinsel, sosyal, duygusal, duyuşsal, fiziksel ve ahlaki açıdan bir bütün olarak gören "bütüncül eğitim yaklaşımı" odağa alındı.
Yeni müfredatta belirlenen bilgi okuryazarlığı, dijital okuryazarlık, finansal okuryazarlık, görsel okuryazarlık, kültür okuryazarlığı, vatandaşlık okuryazarlığı, veri okuryazarlığı, sürdürülebilirlik okuryazarlığı, sanat okuryazarlığı olarak sıralanan 9 okuryazarlık türünün, ders kitaplarında da okul öncesinden başlanarak sarmal bir yapı içinde konularla ilişkilendirilerek öğrenciye kazandırılması hedeflendi. Programda "öğrenme kanıtları" olarak ifade edilen ölçme-değerlendirme uygulamaları ile okul dışı öğrenme ortamlarının kullanımı kitaplarda yer aldı. Temel eğitim kademesinde 1. ve 5. sınıflar için hazırlanan ders kitapları, öğrencinin kolayca kullanım ve taşıması amacıyla dönemlik olarak iki kitap şeklinde tasarlandı.
Yazım sürecine akademisyenler, öğretmenler ve öğrenciler aktif katıldı
Okul öncesi (ana sınıfı), ilkokul 1, ortaokul 5, ortaöğretim hazırlık ve 9. sınıflarda yeni müfredat doğrultusunda hazırlanan ders kitaplarına ait içerik tasarımı ve geliştirme sürecinde alanında uzman akademisyenler ve öğretmenlerden oluşan editör ve yazar ekibi birlikte çalıştı. Kitap yazım sürecinde ders kitaplarında kullanılan görsellere kadar öğrencilerden görüşleri alındı. İlgi çekici görsellerin kullanılması, metinlerin anlaşılırlığı, e-içeriklerin kullanımına kadar alınan birçok görüş, yazar kadrosuna iletildi.
Türkçenin doğru ve etkili kullanımına önem verildi
Ders kitaplarında öğrencilerin kelime hazinesini geliştirecek şekilde Türkçenin doğru ve etkili kullanımına dikkat edildi. Öğrencilerin öğretme ve öğrenme süreçlerine aktif katılımı ile gerçekleştirilen ölçme ve değerlendirme faaliyetleri ile de öğrencilere ilgi çekici, günlük hayatta karşılaşabilecekleri problemler ve görevler verilerek aktif öğrenme süreçleri desteklendi.
Artırılmış gerçeklik ve yapay zeka destekli uygulamalar
Kitaplarda, basılı içeriklerin yanı sıra karekodlar ile öğrenmeyi destekleyecek çok fazla dijital içeriğe de yer verildi. Karekodlar aracılığıyla öğrenciler animasyonlar, simülasyonlar, dijital tarih, artırılmış gerçeklik ve yapay zeka ile desteklenmiş uygulamalara yönlendiriliyor. Bu sayede öğrencilerin herhangi bir yardımcı kaynağa ihtiyaç duymadan öğrenmeleri hedefleniyor. Kitaplarda ayrıca milli kalkınmaya yönelik yerli ve millî teknolojiler ile birlikte ülkenin gelişimine ve kalkınmasına katkı sağlayan kişilere, projelerine, ülkenin milli ve manevi değerlerine yer verildi.
Özgün tasarımlar kullanıldı
Bakanlığın hazırladığı kitaplarda özgün tasarımlar da bulunuyor. Kitaplar, öğretmen kılavuz kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve ders defterinin birlikte kullanılabildiği işlevsel bir yapıda hazırlandı. Kitaplarda öğrencilerin yazma ve çizme gibi etkinlikleri gerçekleştirebilmeleri için boş alanlar bırakıldı. Bununla birlikte kitaplarda bireysel ve grupla çalışma yöntemleri önemsendi, eğitsel oyunlar da dahil olmak üzere ders içi ve ders dışı etkinlikler uygulama adımları doğrultusunda yapılandırıldı. 5E öğrenme modeline (giriş-katılım, keşif, açıklama, genişletme-derinleştirme ve değerlendirme), kitapların uygun aşamalarında yer verildi.
Okul öncesi çocuklar için etkinlik kitapları hazırlandı
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Okul Öncesi Eğitim Programı doğrultusunda 3, 4 ve 5 yaş grubu için ayrı ayrı çocuk etkinlik kitabı "Çekirdek" hazırlandı. Çekirdek serisinde, Türkçe, matematik, fen, sosyal, müzik, sanat, hareket ve sağlık ile sosyal duygusal beceriler ve değerler alanlarının tamamına yönelik etkinlik örneklerine yer verildi. Etkinliklerin tamamı yaş grubunun gelişim özelliklerine uygun, oyun temelli ve çocuk merkezli tasarlandı.
Çocuk etkinlik kitaplarında, alışılagelmiş anlayışın dışında çocuğun birden fazla duyu organına hitap eden, Türk milletinin millî, manevi, ahlaki ve kültürel değerlerini içeren, üst düzey düşünme becerilerini desteklemeye yönelik, doğal, tarihi ve kültürel zenginliklere vurgu yapan, okul dışı öğrenme ortamını teşvik eden, çocukların çeşitli sanat uygulamalarını deneyimleyebileceği; toplumsal farkındalık gerektiren, sürdürülebilirlik, trafik kuralları, çocuk hakları gibi konulara dikkat çekmeyi hedefleyen etkinliklere yer verildi.
İlk okuma yazma "ana" ve "anne" kelimeleriyle başlayacak
Türkçe ilk okuma-yazma öğretimi, anlamlı öğrenmeyi hedef alarak kurgulandı. Öğrencinin en yakın yaşantısı dikkate alınarak ilk "ana" ve "anne" kelimelerine ulaşması, okuması ve yazması sağlandı. Ayrıca öğrencileri tanımayı kolaylaştırmak için "sınıfına hoş geldin" yaka kartları ve bağımsız okuryazarlığa ulaşan öğrenciler için ilk kez "okuma belgesi" hazırlandı. İlkokul 1. sınıf Türkçe ilk okuma-yazma ders kitabında, öğrencilerin yazma sürecine geçmeden önce kas becerilerini desteklemek için ilk okuma-yazma hazırlık çalışmalarına kapsamlı şekilde odaklanıldı. Kitapta önceki yıllardan farklı olarak yeni harf grupları ve yeni satır dizgesi kullanıldı. İlkokul birinci sınıf hayat bilgisi kitabında "bilim, teknoloji ve sanat" öğrenme alanına ilk kez yer verildi. Kitapta, disiplinler arası ilişkilere önem verildi.
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli doğrultusunda hazırlanan yeni kitaplarda öğrenciyi zihinsel, sosyal, duygusal, duyuşsal, fiziksel ve ahlaki açıdan bir bütün olarak gören "bütüncül eğitim yaklaşımı" odağa alındı. Müfredatın temel yaklaşımı olan, "geldiği medeniyetin özelliklerini taşıyan, aklıselim, kalbiselim ve zevkiselim gençler yetiştirme hedefi" doğrultusunda, ders kitaplarında bilgi, beceri ve değerler birbiri ile örüntülü şekilde yer aldı. Ders kitaplarındaki içerikler, teorik bilgilerin yanı sıra günlük hayatla da köprü kuracak nitelikte hazırlandı. Bilgi, beceri, eğilim ve değerlerin öğrencilere günlük yaşamında karşılaşabileceği durumlara uygun olarak bireysel ve işbirlikli çalışma, eğitsel oyunlar, araştırma ve proje çalışmaları gibi ders içi ve ders dışı etkinlikler ile kazandırılması hedeflendi.