2013 Türkiye’si, 1919 Türkiye’sinin şartları düşünüldüğünde farklı mı?
Avrupa-Haçlı güçlerince, Osmanlıyı paylaşma anlaşmaları yapıldı.
İlk görüşmeyi, 1908’de Estonya'nın başkenti Reval (Talin)'de İngiltere ile Rusya yaptı..
- Boğazlar (Brest litowsk gizli antlaşması), İngiltere ile Rusya arasında,
- Londra Antlaşması, İtilaf Devletleri ile İtalyan arasında
- Sykes-Picot Antlaşması, İngiltere ile Fransa arasında
- St. Jean de Maurienne Antlaşması, İngiltere, Fransa, İtalya arasında.
- Balfour Deklarasyonu, İngiltere tarafından imzalandı.
Bu paylaşım Antlaşmaları Mondros Ateşkes Antlaşması ile uygulanmaya konuldu.
Mondros ateşkes anlaşması imzalandı (30 Ekim 1918)
İtilaf Devletleri adına İngiltere (Amiral Calthorp) ile Osmanlı Devleti (Rauf Bey) arasında Limni Adasının Mondros limanında imzalandı. Silah bırakışma ve paylaşım antlaşmasıdır.
-7. maddesi ile itilaf devletleri kendi güvenlikleri için bir noktayı işgal edebileceklerdi.
-24.maddesi ile Doğu Anadolu' da bir Ermeni Devleti kurulması için zemin hazırlanır.
-Boğazların yönetimi itilaf Devletlerine bırakılır.
-Haberleşme, ulaşım, telsiz, telgraf, posta teşkilatları İtilaf Devletlerinin yönetimine bırakılır.
-Ordu terhis edilecek ve silahlan İtilaf Devletlerine verilecekti.
Anadolu’nun her yerinde, Milli Varlığa Zararlı Cemiyetler, Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler, Milli Cemiyetler olmak üzere üç ayrı çizgide cemiyetler örgütlendi.
Havza bildirisi yayınladı (28 Mayıs 1919)
- Düşman işgallerinin durdurulması için Kuvva-i Milliye birliklerinin oluşturulması.
- işgalleri protesto eden miting ve kongrelerin düzenlenmesi.
Amasya genelgesi yayınlandı (22 Haziran 1919)
Milli mücadelenin amacını, gerekçesini, yöntemini belirten ilk temel belgedir.
- Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.
- İstanbul hükümeti görevini yerine getirememektedir.
- Ulusun geleceğini gene ulusun azim ve karan kurtaracaktır.
- Bağımsızlığı kurtarmak için güvenli olan bir yerde milli bir kurulun kurulması gereklidir.
- Sivas'ta ulusal bir kongre toplanması kararlaştırılmıştır.
- Her ilden halkın güveneni kazanmış üç temsilcinin en kısa sürede Sivas' a gönderilmelidir
- Erzurum Kongresine katılacak üyeler de çalışmaları bitince Sivas'a geleceklerdir.
Erzurum kongresi toplandı (23 Temmuz 1919)
Kongrede Alınan Kararlar:
- Milli sınırlar içinde kalan vatan bir bütündür,
- Doğu illerimiz bütün milletle birlikte işgallere savunacaktır.
- Osmanlı Hükümeti görevini yerine getirmezse geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümet mini kongre tarafından seçilecektir.
- Ulusal kuvvetleri etkili, ulusal iradeyi egemen kılmak esastır.
- Hıristiyanlara egemenliğimizi kısıtlayıcı haklar verilemez.
- Manda ve Himaye kabul edilemez.
- Kapitülasyonlar kabul edilemez.
Sivas kongresi toplandı ( 4-11 Eylül 1919)
Kongrede alınan kararlar;
- Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.
- Ulusal güçleri etkili, ulusal iradeyi egemen kılmak esastır.
- Vatan işgaline ve Ermeni Kürt Devletinin kurulmasına izin verilemez.
- Hıristiyanlara egemenliğimizi kısıtlayıcı haklar verilemez.
- İşgallere karşı İstanbul Hükümetinin etkisiz kalması halinde saltanat ve hilafet makamları ile yurdun ve milletin korunması için her türlü önlem alınmıştır.
- Manda ve Himaye kabul edilemez.
- Cemiyetler, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti olarak birleşir.
Türk Milleti, tarih boyunca, iç ve dış tehditlerle karşılaşmış ve her seferinde milli kimlik, milli değerlerle donanmış evlatlarıyla badireleri atlatmış ve bağımsızlığını korumuştur.
Günün Sözü: Türk Milleti’nin tehlikede olması halinde yiğitleri her zaman ortaya çıkar.
