Fertek Niğde’de genelde dinlenme amaçlı uğrak yeridir. Özellikle bu alanda bulunan resturantlar ilgi görmektedir. Ancak Fertek yerleşimini önemli kılan tarihi dokusu ile Cumhriyet döneminde üst düzey bürokratlarıdır. Önemli bölümü Ankara ilinde yaşayan Fertekliler yaz aylarında Fertek’e gelirler. Devlette önemli makamlara ermiş Fertekliler için Fertek yazlıktır.
Nufus nedeni ile Belediye olmaktan çıkan Fertek tarihsel derinliği ve özelliği olan bir yöredir. Tarihi ayazması, Kiliseleri, hamamları, konakları ile tarihin cirit attığı yerlerdendir. Bu bölge de tarihi yapılar farklı kentlerde olsa tur düzenlenir. Konaklar onarılır ve önemli bir turizm girdisi sağlanır. Fertek ise elindeki değerlerin farkında değil. Muhteşem güzel bir yolu vardı. Ulaşım kolay olsun diye bağ aralarının kıvrım kıvrım yolu caddeye döndü. Yol başlangıcında çok katlı yapılar kondu. Oysa bu bölge özel korunması gereken konumdadır. Fertek çoğu kişi içinden geçerken gördüğü Koyunlu yerleşmesine uzanan ağaçların bahçelerin oluşturduğu bir ana cadde ibaret sanılır ama her sokağında tarihin izleri vardır. Kiliseden dönme büyük cami yan bölümlerinde duvarda freskler üzeri örtü ile kapatılmıştır.
Osmanlı döneminde İstanbul’da ünlü rakı markalarından birinin adıda Fertek rakısıdır. Çünkü Fertek’te çok güzel rakı imalatı yapılırmış. O dönemde Türkler kadar azınlıklarda vardır. Ünlü Fertek rakısı bu dönemlerde yapılmış olmalıdır. Fertek her adımda tarihi bir yapı vardır önemli bölümü de haraptır. Latif Gürpınar Caddesi üzerindeki büyük kiliseden farklı bir kilise, Tarihi hamam, konaklar ile bölge turizm için düzenlenmesi olasıdır. Bahçelievler Mahallesinden Cumhuriyet Meydanına inerken sokak içi avlulu evler konaklama için düzenlenebilir. Bölgeye gelen Mübadele ile gidenlerin buralarda konaklaması sağlanabilir..Sokak ve evlerin görünümü dahi Fertek yerleşmesini müze gibi kent dedirtecek güzelliktedir. Başka bir kentte olsa idi çoktan ünlü, özel ve korunan bir özelliğe ererdi ama ara yerlerde birkaç yenilenmiş yapı dışında sahipsizdir.
Fertekte keyifle çevreyi inceleyerek gezdim. Çoğu yapı sanırım korumaya alınmıştır ama korunanların durumu da ortada olunca dileğim Fertek kıymetini o yapıları kullananlar bilir çünkü gün gelecek Fertek ilgi merkezi olacaktır.
